สินค้า OTOP หมอนขิด

  ชื่อ : กลุ่มพัฒนาหมอนขิดบ้านศรีฐาน
  ที่ตั้ง : บ้านศรีฐาน ตำบลศรีฐาน อำเภอป่าติ้ว จังหวัด ยโสธร

  ประวัติ ความเป็นมาของการทำหมอนขิด

      

            การทอผ้าซึ่งเป็นงานหัตถกรรมที่สำคัญของชาวอีสานที่มีความผูกพันกับคติความเชื่อของชาวอีสานมาช้านาน   ดังจะเห็นได้จาก “ผ้าขิด” ซึ่งเป็นวัตถุดิบในการทำหมอนขิด เป็นผ้าที่มีชื่อเป็นที่รู้จักกันดีของคนทั่วไป ผ้าขิดเป็นผ้า   ที่ต้องใช้ฝีมือและความสามารถในการทอสูงกว่าผ้าชนิดอื่น ช่างอีสานถือว่าผ้าขิดเป็นของสูง จึงมักจะทอใช้ใน    โอกาสที่เป็นมงคลหรืองานพิธี หมอนขิด เป็นภูมิปัญญาสั่งสม ที่มีมาตั้งแต่ในอดีต ซึ่งเป็นการรักษาวัฒนธรรมทาง    หัตถกรรมของภาคอีสานไว้ได้อย่างดีเยี่ยมและยังได้นำมา ประยุกต์เข้ากับศิลปะปัจจุบันตลอดจนประโยชน์ใช้สอย    ได้อย่างกลมกลืนตามสมัยนิยม ชาวอีสานในอดีตประกอบอาชีพหลัก ทางการเกษตร มีการปลูกข้าวเพื่อยังชีพ เลี้ยง    สัตว์เป็นอาหาร ถ้าว่างจากการทำไร่ ทำนา ผู้ชายจะสานตะกร้า บุ้งกี๋ กระบุง ฯลฯ ไว้ใช้ในครัวเรือน หรือเอาไว้ใช้ใน  ฤดูกาลทำนา ทำไร่ในปีต่อไป ส่วนผู้หญิงก็จะเย็บปักถักร้อย มีการปลูกฝ้ายเก็บดอกฝ้ายมาปั่นทำผ้าห่ม ปลูกหม่อน    เลี้ยงไหม นำมาทอเป็นผืนผ้าไหมเพื่อได้นุ่งห่ม มีทั้งทอผ้าพื้นสำหรับตัดเสื้อผ้า หรือทำที่นอน ทอผ้าขาวม้า ทอผ้าลาย  มัดหมี่ และทอผ้าลายขิด สำหรับผ้าลายขิดจะใช้ทำหมอน ซึ่งการทำหมอนขิด เกิดขึ้นมาพร้อมกับวิถีชีวิตของชาวนา  ชนบท โดยเฉพาะชาวอีสานซึ่งเป็นวิถีชีวิตและภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ซึ่งในปัจจุบันชาวบ้านยัง  คงรักษาวัฒนธรรม ดั้งเดิมเอาไว้ โดยเฉพาะศิลปะในการทอผ้าเพื่อใช้สอยในครัวเรือน ทั้งเสื้อผ้าและเครื่องใช้ ที่นอน  หมอน ผ้าห่ม ผู้หญิงส่วนใหญ่ ได้รับการถ่ายทอดจากพ่อแม่ ปู่ย่าตายายหรือญาติผู้ใหญ่ การทอผ้าลายขิด เป็นศิลป  วัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาเป็นเวลานาน จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ “ขิด” เป็นภาษาพื้นบ้านของภาคอีสานหรือ  ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มาจากคำว่า สะกิด หมายถึงงัดช้อนขึ้นหรือสะกิดขึ้น สันนิษฐานว่ามาจาก ภาษาบาลีคำว่า    ขจิด แปลว่า ทำให้งดงาม ในสมัยโบราณผ้าขิดเป็นผ้า ที่มีคุณค่าสูง ใช้ห่อพระไตรปิฎกซึ่งเป็นที่เคารพศรัทธาใน    พุทธศาสนา ต่อมา ชาวบ้านได้นำผ้าขิด มาทำเป็นหมอนสามเหลี่ยม ซึ่งเดิมเรียกว่าหมอนหน้าม้า ตามลักษณะรูปทรง  สามเหลี่ยมคล้ายหน้าม้าเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณค่าใช้สำหรับถวายพระภิกษุสงฆ์ชั้นผู้ใหญ่ หรือมอบแด่เจ้าเมืองที่เคารพ  นับถือ ซึ่งการทอผ้าลายขิดและการทำหมอนขิดได้ถ่ายทอดให้ลูกหลานจนถึงปัจจุบัน

  เอกลักษณ์/จุดเด่นผลิตภัณฑ์

            หมอนขวานผ้าขิด เป็นของใช้ของตกแต่งสำหรับประดับบ้านเรือนมีรูปแบบสวยงามกะทัดรัด มีหลากหลาย       รูปแบบ และขนาดตามความต้องการของลูกค้าและเป็นผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นชื่อของตำบลศรีฐาน เป็นเอกลักษณ์ของ           จังหวัดดังคำขวัญของจังหวัดยโสธร “เมืองบั้งไฟโก้แตงโมหวาน หมอนขวานผ้าขิด แหล่งผลิตข้าวหอมมะลิ”

  ขั้นตอนการผลิต

  1.นำผ้าลายขิดมาตัดเป็นหมอนสามเหลี่ยมตามขนาดและรูปแบบที่ต้องการ 
  2. นำผ้าที่ตัดไว้มาพับให้เป็นรอยแล้วนำมาเย็บตามรอยที่พับหรือขีดไว้ ให้เป็นรูปหมอนสามเหลี่ยม 
  3. นำผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการเย็บมาสอยปิดหน้า แล้วนำมายัดด้วยนุ่นและปิดหน้าซ้ำอีกครั้ง แล้วบรรจุ     หีบห่อ ก็จะได้หมอนสามเหลี่ยมที่สวยงาม
  กำลังการผลิต : ผลิตได้เดือนละ 2,000 – 4,000 ลูก

  ** หมายเหตุ หมอนขิดถ้าจะผลิตให้มีรูปทรงสวยงามต้องยัดไส้ด้วยฟางข้าวแล้วยัดรอบด้วยนุ่น จะได้     หมอนที่มีรูปทรงถาวร ไม่บิดเบี้ยวการสอยหน้าหมอนที่เป็นรูปสามเหลี่ยมอย่าพับมุมเพราะจะทำให้       หน้าหมอนดูไม่สวยงาม

  รูปแบบหมอนขิด

          1.หมอนลูก (สี่เหลี่ยม สองหน้า)

ราคา 70.00 - 150.00 บาท

2.หมอนสามเหลี่ยม (หมอนหน้าม้า)

ราคา 250.00 - 350.00 บาท

          3.หมอนหกเหลี่ยม (หมอนมะเฟือง)

ราคา 120.00 - 200.00 บาท

          4.หมอนพิงหลัง (สำหรับผู้สูงอายุ)

ราคา 600.00-1000.00 บาท

          5.ฟูกลูกละนาถ

ราคา 900.00 - 1200.00 บาท

          6.หมอนอึ่ง หมอนไข่

ราคา 150.00 - 200.00 บาท

          7.สะหนา หมอนรองนั่ง

ราคา 80.00 - 150.00 บาท

          8.หมอนขิดรูปหัวใจ

ราคา 100.00 - 150.00 บาท

          9.หมอนข้าง

ราคา 100.00 - 200.00 บาท

          10.หมอนรองคอลายไทย

ราคา 80.00 - 120.00 บาท

          11.หมอนกระดูกลายไทย

ราคา 80.00 - 120.00 บาท

          12.หมอนฟักทอง

ราคา 100.00 - 200.00 บาท

          13.หมอนขิดไทยสไตล์อินเตอร์

ราคา 200.00 - 250.00 บาท

          14.หมอนมะละกอ

ราคา 80.00 - 120.00 บาท

***ราคาหมอนขึ้นอยู่กับ ขนาดและลวดลาย ของหมอน***

  ประโยชน์หมอนขิด

  ผ้าขิด ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของหมอนสามเหลี่ยม หรือ หมอนขิด
  1.ด้านการใช้สอย คือ หมอนใช้หนุนศีรษะ
  2.ด้านศาสนา ใช้ในงานทอดกฐิน ชาวบ้านจะนำหมอนขิดขนาดใหญ่ถวายพระสงฆ์
  3.ด้านประเพณี เช่น งานบุญประจำปี หรืองานบุญพระเวส
  4. ด้านสังคมจะใช้เป็นของฝากระหว่างญาติ
  5.ด้านเศรษฐกิจเป็นสินค้า OTOP ประจำจังหวัด


  เส้นทาง

  แหล่งอ้างอิง

  http://mykansinee.blogspot.com/2015/06/500.html

  http://www.thaitambon.com/shop/0182312366-กลุ่มสตรีพัฒนาหมอนขิดบ้านศรีฐาน

  http://203.172.184.5/bc/web/2555/532kt3/5322014097/

  https://www.facebook.com/FMaeluxPillow/
  https://www.pillowhandmade.com/category/